Ένα ποίημα για τον Άγιο Αυτοκράτορα και Στρατηλάτη της Ρωμανίας, Νικηφόρο Φωκά
Ευαγγελία Κ. Λάππα
11 Δεκεμβρίου 2023
Ο Άγιος Νικηφόρος Φωκάς γεννήθηκε στην Καππαδοκία, ως γιός του Βάρδα Φωκά[1] το 919. Το 955, διορίσθηκε δομέστικος[2] της Ανατολής από τον αυτοκράτορα Κωνσταντίνο Ζ΄ Πορφυρογέννητο[3]. Ο Νικηφόρος είχε νυμφευθεί σε νεαρή ηλικία τη Στεφανώ, με την οποία απέκτησε ένα αγόρι, τον Βάρδα Φωκά. Μητέρα και γιος όμως πέθαναν νωρίς.
Μπορείτε να διαβάσετε ένα εκτενές άρθρο μου σχετικά με τον Άγιο Νικηφόρο Φωκά, εδώ: https://evaggelialappa.gr/romania/nikiforos-fokas
Ως ελάχιστο φόρο τιμής σε αυτόν τον Άγιο Αυτοκράτορα και Στρατηλάτη της Ρωμανίας, παραθέτω αυτό το ποίημά μου:
Άγιος Νικηφόρος Φωκάς
Άγιε Νικηφόρε Φωκά λαμπρέ.
Της αγιοτόκου Καππαδοκίας βλαστέ.
Άγιε της Ρωμανίας, τιμημένε στρατηγέ.
Των αλύτρωτων πατρίδων ελευθερωτή.
Άγιε Αυτοκράτωρ εσύ και ασκητή.
✶✶✶
Ήταν η Ρωμανία βυθισμένη σε κρίση
δίχως Αυτοκράτορα είχε μείνει…
Οι συνωμοσίες είχαν ξεχειλίσει…
Ποιος την εξουσία θα κερδίσει;
✶✶✶
Τότε αυτοκράτορα σ’ ανέβασε ο στρατός,
τι κι αν ήθελες να γίνεις μοναχός.
Στη Βασιλεύουσα μπήκες νικητής,
και σώπασε κάθε παράνομος διεκδικητής.
✶✶✶
Την Κρήτη, την Κύπρο, την Κιλικία,
Συρία λευτέρωσες και Καππαδοκία.
Πολέμησες πολλούς κατακτητές βαρβάρους,
Άραβες, Ρώσους, Γερμανούς και Βουλγάρους.
✶✶✶
Χαίρε του Άγιου Όρους προστάτη.
Άγιε Νικηφόρε Φωκά Στρατηλάτη.
Χάρισες νίκες λαμπρές στη Ρωμανία,
ολόχρυσες σελίδες έγραψες στην ιστορία.
✶✶✶
Να συγκρουστείς δεν φοβήθηκες εσύ
με τους Φράγκους, που σ’ είχαν καπηλευτεί,
είχαν το βασιλικό σου τίτλο σφετεριστεί,
για να φανούν από εσέ ανώτεροι αυτοί!
✶✶✶
Έπεσες θύμα αισχρής συνωμοσίας,
μιας απ’ τις πολλές στην πορεία της ιστορίας…
✶✶✶
Ενδέκατη νύχτα ήταν του Δεκέμβρη,
κρύο φυσούσε στην Πόλη αγέρι,
κόψαν δια ξίφους την εγκόσμια ζωή σου,
έφυγε στα ουράνια η άγια ψυχή σου.
Ευαγγελία Κ. Λάππα
12 Σεπτεμβρίου 2022
________________________
- Ήταν διαπρεπής στρατηγός με διακεκριμένη υπηρεσία στην Ιταλία. Το 917, συμμετείχε υπό τις διαταγές τού μεγαλύτερου αδελφού του Λέοντα στην καταστροφική μάχη της Αγχιάλου, όπου νίκησε ο Συμεών Α΄ της Βουλγαρίας. Το 941, ήταν κυβερνήτης του θέματος των Αρμενιακών (Αρμενίων), θέμα που περιελάμβανε και την Παφλαγονία. Το 945, Διορίστηκε Δομέστικος των Σχολών (Διοικητής των Στρατευμάτων) της Ανατολής από τον αυτοκράτορα Κωνσταντίνο Ζ΄ των Μακεδόνων. Από αυτή τη θέση δεν έκανε μεγάλη πρόοδο εναντίων των αραβικών δυνάμεων, καθώς ηττήθη επανειλημμένα από τον Σαΰφ αλ-Ντάουλα εμίρη του Χαλεπίου. Το 953, ηττήθη και πληγώθηκε σοβαρά από τον Σαΰφ στη μάχη του Μαράς και έπειτα, από περαιτέρω ήττες, αντικαταστάθηκε από τον γιο του Νικηφόρο Β΄ το 955/956. Όταν ο Νικηφόρος Β΄ έγινε αυτοκράτορας, τον τίμησε με το αξίωμα του καίσαρα, ένα βαθμό κάτω από τον Αυτοκρατορικό τίτλο. Απεβίωσε σε ηλικία 90 ετών το 968. (Πηγή: https://el.wikipedia.org/wiki/Βάρδας_Φωκάς_ο_πρεσβύτερος | Βάρδας Φωκάς ο πρεσβύτερος) ↩︎
- Αρχικά «Δομέστικος των Σχολών» ήταν τίτλος αξιωματικού κατώτερος από κείνον του στρατηγού. Κατόπιν δομέστικος λεγόταν ο αρχιστράτηγος. ↩︎
- Ο Κωνσταντίνος γεννήθηκε όντας εξώγαμο παιδί του αυτοκράτορα Λέοντος Στ΄ του Σοφού και της αριστοκράτισσας της Ρωμανίας Ζωής Καρβουνοψίνας (μαυρομάτας) το 905 μ.Χ. Το 945 μ.Χ., με το θάνατο του αντιβασιλέα Λεκαπηνού, ο Κωνσταντίνος ο πορφυρογέννητος ανέλαβε ουσιαστικά τη διακυβέρνηση της Ρωμανίας με την υποστήριξη της ισχυρής οικογένειας των Φωκάδων, που πολλά μέλη της υπηρέτησαν από διάφορες θέσεις την Αυτοκρατορία. Ήταν εξαιρετικά μορφωμένος και διανοούμενος, όπως και ο πατέρας του Λέοντας ο Σοφός. Με τους ικανούς στρατηγούς του Βάρδα Φωκά, Νικηφόρο Φωκά και Ιωάννη Τσιμισκή, κατόρθωσε να εξουδετερώσει τους Άραβες, ενώ με τους Βούλγαρους σύναψε ειρήνη. Ο αυτοκράτωρ Κωνσταντίνος διεύρυνε τις οικονομικές και πολιτιστικές σχέσεις με τους Ρώσους. με τη βάπτιση της Ρωσίδας πριγκίπισσας Όλγας. Ο Πορφυρογέννητος έγινε περισσότερο γνωστός για την τεράστια μόρφωσή του και για το πολύτιμο συγγραφικό του έργο. (Πηγή: https://vizantinaistorika.blogspot.com/2014/09/k.html | Kωνσταντίνος Πορφυρογέννητος) ↩︎