«Εστίν ουν Ελλάς» και ο Αυλών

Ευαγγελία Κ. Λάππα
25 Οκτωβρίου 2020

«Η περιοχὴ τοῦ Αὐλῶνος χαρακτηρίζεται ὡς ἑλληνικὴ περιοχὴ τῆς Ἠπειρωτικῆς φυλῆς τῶν Χαόνων, τόσο ἀπὸ τὰ ἑλληνικὰ τοπωνύμια: Ὡρικόν, Κεραύνεια, Ἀκροκεραύνεια ὄρη, Ἐριχό, Πάνορμος, ὅσο καὶ τὰ ἀρχαιολογικὰ μνημεῖα καὶ εὑρήματα.

Κατὰ τοὺς βυζαντινοὺς καὶ μεταβυζαντινοὺς χρόνους λειτουργοῦσε ἡ Ἐπισκοπὴ Αὐλῶνος.

Ἀρκετοὶ ὀρθόδοξοι ναοὶ στηρίζονται σὲ μάρμαρα καὶ κιονόκρανα ἀρχαιοελληνικά. Βέβαια, μὲ τὸν ἐξισλαμισμό τῆς περιοχῆς πολλὲς ἐκκλησίες ἔγιναν τζαμιά, ἀλλὰ ἀρκετοὶ πλέον Μωαμεθανοὶ δὲν ξέχασαν ταὶς παλιές τους συνήθειες ν’ ἀνάβουν κεριὰ σὲ εἰκονίσματα Ἁγίων Ὀρθόδοξων Χριστιανῶν» (Β. ΗΠΕΙΡΟΣ – Ἀρχαιολογικὰ μνημεῖα & Εὑρήματα, Ἀθαν. Π. Λέκκας, ἔκδ. Πανελληνίου Συνδέσμου Βορειοηπειρωτικοῦ Ἀγῶνος (ΠΑΣΥΒΑ), Ἀθήνα, 1993)

(Πηγή: Ἀπὸ τὴ συλλογὴ τοῦ Ἰωάννη Γεωργόπουλου, Στων Ἐλλήνων τίς πατρίδες τοῦ 1900 «οὕ μ’ ἐθέσπισεν», Έκδόσεις περιοδικοῦ Ἐνδοχώρα)

Παραθέτω ένα ποίημά μου για την ηρωική πόλη του Αυλώνος:

ΑΥΛΩΝ

Θρήνο δεν έφτιαξε κανείς;

Λόγο ποιος έκανε, θαρρείς;

Μείναν να κλαίγουνε, σέ, Αυλών

νέφη και θάλασσες Ρωμιών.

* * *

Σένα τα Γιάννενα πονούν.

Άρτα, αχ! Πρέβεζα σιωπούν.

Σούλι βοά, Κόνιτσα θωρεί.

Νίτσα[1] – να! –  ύψωσε φωνή.

Πάργα αχ! άφησε κραυγή!

* * *

Στέναξε!

Έφριξε!

* * *

Χρόνια σε παίρνανε πολλοί

Φράγκοι και Βούλγαροι εχθροί.

Κάθε μια βάρβαρη φυλή

όμως δεν άλλαξες ψυχή!

* * *

Τέλος σε πήρανε δειλοί

Τούρκοι, πιο άπιστοι, κακοί.

Αιώνες τέσσερις, σκλαβιά

που ήταν για σένανε βαριά.

* * *

Μέρα μον’ πρόσμενες κρυφά

μέρα στα χρόνια τα πικρά

Τούρκοι να φύγουνε μακριά

Θάσαι ω! λεύτερος συ πια!

* * *

Ούννοι[2] και Αύσονες[3] δειλοί

ήρθαν, σε πάτησαν σκληροί.

Όσο κ’ αν έβγαλες κραυγή

άφησαν να σβήσει και αυτή.

* * *

Θρήνο δεν έφτιαξε κανείς;

Λόγο ποιος έκανε, θαρρείς;

Μείναν να κλαίγουνε, σέ, Αυλών

νέφη και θάλασσες Ρωμιών.

* * *

Σένα τα Γιάννενα πονούν.

Άρτα, αχ! Πρέβεζα σιωπούν.

Σούλι βοά, Κόνιτσα θωρεί.

Νίτσα – να! –  ύψωσε φωνή.

Πάργα αχ! άφησε κραυγή!

* * *

Στέναξε!

Έφριξε!

* * *

Διότι συ έμεινες μακριά

μέσα στη βάρβαρη σκλαβιά

όταν ην λεύτερη στιγμή[4]

όλοι αχ! να χαίρονταν μαζί!

* * *

Πήραν το θάρρος οι εχθροί

πήγαν και πάτησαν πιο κει

Πάει η Ήπειρος – αλί! –

Έτσι μας έμεινε μισή!

* * *

Πότε θα φύγει ο εχθρός;

Λένε πως έρχεται καιρός!

Ευαγγελία Κ. Λάππα
25 Οκτωβρίου 2020

Αφιερωμένο σε όλους όσους

Αγωνίστηκαν να είναι η Βόρειος Ήπειρος

Ελεύθερη και Ελληνική

__________________

  1. Ηγουμενίτσα. ↩︎
  2. Ούννοι λέγονται οι Γερμανοί. Εδώ εννοούνται οι Αυστριακοί και οι  Ούγγροι, που συνεργάστηκαν με τους Ιταλούς, στο σχεδιασμό της αρπαγής της Βορείου Ηπείρου! (Βλ. René Puax, Δυστυχισμένη Βόρειος Ήπειρος, Εκδόσεις Τροχαλία) ↩︎
  3. Αύσονες εννοούνται οι Ιταλοί. ↩︎
  4. Στιγμή λευτεριάς. ↩︎

Η κατάληψη της πόλης του Μοναστηρίου από τους Σέρβους [6 Νοεμβρίου 1912]

Ευαγγελία Κ. Λάππα
5 Νοεμβρίου 2022

Στα βόρεια, της Φλώρινας και σε απόσταση τριάντα χιλιομέτρων βρίσκεται, από τα αρχαία χρόνια, η ελληνική πόλη Μοναστήρι (αρχ. Ηράκλεια). Η μητρόπολη της μεγάλης περιοχής της Πελαγονίας, με κωμοπόλεις και χωριά προπύργια άλλοτε του ελληνισμού. Η πρωτεύουσα του ομώνυμου Βιλαετίου στα χρόνια της Οθωμανικής κατάκτησης και δεύτερο μεγαλύτερο αστικό κέντρο της Μακεδονίας μετά τη Θεσσαλονίκη, έχει να επιδείξει σημαντική πολιτισμική δράση από τα αρχαία χρόνια μέχρι τα πρώτα χρόνια του 20ού αι., όταν οριστικά επιδικάστηκε στη Σερβία, μένοντας έξω από τα σύνορα του Ελληνικού κράτους.

Continue Reading

Ίων Δραγούμης: «Πάρτε πρώτα-πρώτα τον Αυλώνα» [27 Νοεμβρίου 1912]

Ευαγγελία Κ. Λάππα
27 Νοεμβρίου 2021

Ο Ίων Δραγούμης (1878 – 31 Ιουλίου 1920), ήταν μία από τις  σημαντικότερες προσωπικότητες της νεότερης Ελλάδας. Υπήρξε ήρωας των εθνικοαπελευθερωτικών αγώνων της εποχής του, πολιτικός, διανοούμενος αλλά και συγγραφέας.

Παραθέτω το παρακάτω κείμενο, το οποίο γράφτηκε στις 27 Νοεμβρίου του 1912 και είναι απόσπασμα από τα «κρυμμένα ημερολόγια» του, ο οποίος τα έγραφε κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών πολέμων.

Continue Reading

Το Ημερολόγιο του Μοναστηρίου (Βιβλιοπαρουσίαση)

Ευαγγελία Κ. Λάππα

Όλοι ξέρουμε πως η Ελλάδα έχει προσφέρει πάρα πολλά στην ανθρωπότητα. Κάποια μέρη της, κάποιες από τις πόλεις της, έχουν μείνει στην ιστορία και έχουν γραφτεί πολλά γι αυτές, όπως η Αθήνα, η Θεσσαλονίκη, τα Γιάννενα κτλ. Άλλες πάλι βρίσκονται στην αφάνεια. Δεν τιμούνται για κανένα λόγο, μόλις και μετά βίας υπάρχουν στα χωρία των βιβλίων. Δεν γίνεται αναφορά γι’ αυτές στις ιστορικές ομιλίες και αγνοούνται στις ιστορικές εκδηλώσεις. Και ποια η δικαιολογία για όλα αυτά; «Δεν είναι μέσα στα σύνορα της Ελλάδας, ανήκουν στην τάδε χώρα, δεν ξέρουμε τίποτε για αυτές, άρα δεν έχουν καμία αξία, δεν πρόσφεραν τίποτα!» Πόσο μας απατούν όμως τα φαινόμενα! Αυτές οι πόλεις, που λέμε ότι δεν έχουν αξία, όχι μόνο πρόσφεραν τόσα ανεκτίμητα αγαθά κι τόσο σημαντικές υπηρεσίες στους αγώνες του Έθνους, ήταν και οι ίδιες ΜΑΝΕΣ της ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ!

Continue Reading